Đẩy nhanh triển khai hỗ trợ tài chính xóa nhà tạm, giảm nghèo bền vững

Dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Bộ Tài chính đã trình các phương án sử dụng ngân sách nhằm đảm bảo nguồn lực tài chính hiệu quả, tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương thực hiện mục tiêu an sinh xã hội, trong đó có nguồn tiết kiệm 5% chi thường xuyên từ ngân sách nhà nước năm 2024 đã được phân bổ để hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo. Bên cạnh đó, các ngân hàng thương mại (NHTM) đã đăng ký hỗ trợ hơn 1.300 tỷ đồng.

Chiều 10/3, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp thứ ba của Ban Chỉ đạo Trung ương về chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên toàn quốc - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Đây là thông tin được trao đổi tại phiên họp thứ ba của Ban Chỉ đạo Trung ương về chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên toàn quốc do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì chiều ngày 10/3, tại Hà Nội. 

Các ngân hàng đã đóng góp hơn 1.300 tỷ đồng

Sau hơn một tháng kể từ phiên họp trước, nhiều bước triển khai quan trọng đã được thực hiện, bao gồm ban hành các văn bản hướng dẫn, huy động nguồn lực và phân bổ kinh phí. Các bộ, ngành và địa phương, ngân hàng đều vào cuộc quyết liệt nhằm đảm bảo chương trình đạt hiệu quả cao nhất.

Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú phát biểu tại phiên họp - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Dưới góc độ ngân hàng, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú khẳng định: Nhận thức được trách nhiệm lớn về việc thực hiện chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước trong vấn đề xóa nhà tạm và dột nát trên phạm vi cả nước, ngay sau đợt phát động tại tỉnh Hòa Bình, NHNN đã hỗ trợ, ủng hộ các NHTM 220 tỷ đồng.

Sau đó đến đợt phát động ngày 5/10, NHNN cũng hỗ trợ 1000 tỷ đồng và vận động thêm một số NHTM. Đến thời điểm cuối năm 2024, tổng số vốn đã huy động từ các NHTM đăng ký là 1.314 tỷ đồng. Số tiền đã chuyển cho các địa phương được 50%, tức là đã chuyển 656 tỷ đồng để triển khai. Số tiền còn lại sẽ được tiếp tục triển khai thực hiện theo chương trình. Về phản ánh có 2 ngân hàng còn đang chậm, chưa chuyển tiền trực tiếp cho địa phương, NHNN sẽ kiểm tra lại.

Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho hay: Ngay sau khi Thủ tướng phát động, đầu năm 2025, NHNN cũng đã phát động ủng một ngày lương của tất cả cán bộ, nhân viên trong toàn ngành và thu được gần 70 tỷ đồng, tương đương khoảng hơn 1.000 căn nhà nữa, sẽ đóng góp cho quỹ chung.

Qua quá trình triển khai nhiệm vụ và một số vấn đề phát sinh trong thực tế, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú nêu một số kiến nghị.

Thứ nhất là các địa phương cần phối hợp với các ngân hàng tài trợ, nhất là các NHTM khi đã có danh mục, có địa chỉ theo chỉ đạo, hướng dẫn của Ban Chỉ đạo. Các đơn vị cần giải ngân sớm hoặc chuyển tiền về địa phương theo cơ chế hiện nay để các NHTM có thể giải ngân sớm.

Thứ hai là tại phiên họp thứ nhất, lãnh đạo Chính phủ đã đồng ý nguyên tắc là những khoản chi hỗ trợ cho chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát thì được tính vào chi phí và được trừ khi xác định thuế thu nhập. Vấn đề này, đại diện NHNN đề nghị Bộ Tài chính sớm hướng dẫn thủ tục để các ngân hàng có thể trừ chi phí hỗ trợ vào thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN).

Thứ ba, NHNN được phân công kiểm tra tiến độ thực hiện tại 2 tỉnh. Trong khi đó, vừa rồi, Chính phủ cũng có phân công các thành viên Chính phủ đi chỉ đạo trực tiếp các địa phương, do đó, đại diện NHNN đề nghị lồng ghép để kết hợp được nhiều nội dung, đặc biệt trong đó, chương trình này cũng cần được gắn chỉ đạo về hoạt động phát triển kinh tế xã hội tại mỗi địa phương.

Bên cạnh những kết quả đạt được, lãnh đạo NHNN cũng nhìn nhận "vẫn còn một số thách thức trong quá trình triển khai". Theo Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú, đến cuối năm 2024, các NHTM đã đăng ký hỗ trợ 1.314 tỷ đồng, nhưng mới chuyển 656 tỷ đồng đến các địa phương. Ông Đào Minh Tú đề nghị các địa phương phối hợp chặt chẽ hơn để đẩy nhanh tiến độ giải ngân.

Khẩn trương phân bổ 5% tiết kiệm chi chương trình xóa nhà tạm

Tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận cho biết: Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đã báo cáo kết quả thực hiện các nhiệm vụ được giao trong khuôn khổ chính sách hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận phát biểu tại phiên họp - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Theo đó, Bộ đã trình Chính phủ phương án sử dụng 5.064,86 tỷ đồng từ nguồn tiết kiệm chi thường xuyên năm 2024, trong đó ngân sách Trung ương đóng góp 1.026,66 tỷ đồng, còn lại là từ ngân sách địa phương.

Ngày 7/3/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 45/NQ-CP, chính thức thông qua phương án phân bổ kinh phí cho chương trình này. Trên cơ sở đó, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 559 nhằm triển khai việc phân bổ ngân sách đến các địa phương, đảm bảo tiến độ thực hiện.

Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng đang phối hợp với các cơ quan liên quan để hướng dẫn doanh nghiệp hạch toán các khoản hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát vào chi phí hợp lệ khi tính thuế TNDN, tạo điều kiện thuận lợi để xã hội hóa nguồn vốn.

Bên cạnh chương trình xóa nhà tạm, Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận cho hay: Việc phân bổ kinh phí cho các chương trình giảm nghèo bền vững và phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số cũng được triển khai mạnh mẽ.

Theo đó, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ phương án phân bổ 767 tỷ đồng từ vốn sự nghiệp năm 2025 để hỗ trợ 20 địa phương triển khai dự án hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo tại các huyện nghèo.

Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 39/NQ-CP ngày 28/2/2025 về bổ sung dự toán chi thường xuyên cho Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025.

Lãnh đạo Bộ Tài chính cũng cho hay, Bộ này đã làm việc với Bộ Dân tộc và Tôn giáo về phương án phân bổ 3.245,178 tỷ đồng vốn đầu tư còn lại của chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nhưng đến nay vẫn chưa nhận được đề xuất cụ thể từ cơ quan này.

Đối với chương trình hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng, Bộ Tài chính đã tổng hợp và trình cấp có thẩm quyền phương án sử dụng 1.939,6 tỷ đồng từ nguồn tăng thu ngân sách Trung ương năm 2024 để hỗ trợ các địa phương thực hiện.

Lãnh đạo Bộ Tài chính cũng đề nghị các địa phương chủ động hơn trong việc chuyển kinh phí đến các hộ dân để tránh tình trạng chậm trễ.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận cho biết: Bộ Tài chính đã hoàn thành các nhiệm vụ về Hướng dẫn việc sử dụng kinh phí từ nguồn tiết kiệm 5% và trình Chính phủ phương án phân bổ vốn sự nghiệp năm 2025 cho chương trình giảm nghèo bền vững. Lãnh đạo Bộ Tài chính cũng đề nghị các bộ, ngành, địa phương liên quan chủ động hơn trong việc chuyển kinh phí đến các hộ dân để tránh tình trạng chậm trễ.

Đáng chú ý, ngay trong ngày 10/3/2025, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 559/QĐ-TTg về việc phân bổ và sử dụng nguồn 5% tiết kiệm chi thường xuyên năm 2024 để hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, hộ cận nghèo.

Theo đó, phân bổ sử dụng 509,7 tỷ đồng nguồn tiết kiệm 5% chi thường xuyên năm 2024 của ngân sách trung ương bổ sung có mục tiêu cho 7 địa phương và điều chuyển 1.022,1 tỷ đồng nguồn tiết kiệm 5% chi thường xuyên năm 2024 không sử dụng hết của 28 địa phương cho 16 địa phương còn thiếu nguồn; phân bổ 999,967 tỷ đồng nguồn tiết kiệm 5% chi thường xuyên năm 2024 của 8 địa phương cho 15 địa phương để hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, hộ cận nghèo như đề nghị của Bộ Tài chính.

Bộ Tài chính và cơ quan Thường trực Ban Chi đạo Trung ương triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước (trước đây là Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) theo chức năng, nhiệm vụ được giao chịu trách nhiệm toàn diện về các nội dung, số liệu báo cáo và đề xuất, kiến nghị, đảm bảo theo đúng quy định của pháp luật.

Các địa phương đã đáp ứng đủ nhu cầu chi mà không sử dụng hết nguồn tiết kiệm 5% chi thường xuyên, phải thực hiện chuyển kinh phí tiết kiệm còn dư vào tài khoản 3399.0.9114266 - kinh phí xóa nhà tạm, nhà dột nát các địa phương mở tại Sở Giao dịch - Kho bạc Nhà nước trước ngày 20/3/ 2025 để hỗ trợ các địa phương khác còn thiếu nguồn. Đối với 8 địa phương hỗ trợ cho 15 địa phương thực hiện chuyển tiền trực tiếp cho các địa phương được nhận hỗ trợ.

Các địa phương thực hiện quản lý, sử dụng kinh phí bổ sung có mục tiêu từ ngân sách trung ương cho ngân sách địa phương, nguồn hỗ trợ từ các địa phương khác (nếu có) để thực hiện hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn với mức hỗ trợ là 60 triệu đồng/nhà xây mới và 30 triệu đồng/nhà sửa chữa; đảm bảo kịp thời, đúng đối tượng, hiệu quả, không để xảy ra thất thoát, lãng phí, tiêu cực.

Quyết định này đã chính thức khẳng định cam kết của Nhà nước đối với việc cải thiện điều kiện sống của người dân, đặc biệt là các hộ nghèo, hộ cận nghèo nhằm phân bổ và huy động nguồn kinh phí cần thiết để thực hiện các dự án xóa bỏ nhà tạm, nhà dột nát, đồng thời, bảo đảm công tác giải ngân, chuyển tiền và giám sát được thực hiện kịp thời, minh bạch...

(nguồn: baochinhphu.vn)

Xem thêm các bài viết cùng chủ đề với bài viết (phía trên):

Đẩy nhanh triển khai hỗ trợ tài chính xóa nhà tạm, giảm nghèo bền vững