Xe nhỏ: Đặc sản của người Nhật

Xe Kei (hay còn gọi là Kei-car, keijidosha) là loại xe nhỏ đặc trưng của Nhật Bản, bao gồm cả xe chở khách, xe tải và xe bán tải.

Lợi thế của dòng xe này là thiết kế nhỏ gọn, giá rẻ và tiết kiệm nhiên liệu. Bên cạnh đó, sự phổ biến rộng rãi của xe Kei còn được tạo nên bởi mang sẵn trong mình cả một thời kỳ lịch sử “vượt khó” của người Nhật.

Bắt nguồn từ truyền thống “sáng tạo để vượt khó” của người Nhật Bản, ý tưởng về những chiếc xe mini Kei car đã được ra đời sau khi kết thúc Chiến tranh thế giới thứ hai. Mẫu xe này đã trở thành một minh chứng rõ ràng cho sự thành công đến từ sáng tạo, luôn tìm cách vươn lên, không dễ dàng khuất phục trước khó khăn của người Nhật.

Cho đến nay, dòng xe mini đầy tự hào của người Nhật đã được tái thiết kế và xuất khẩu sang các quốc gia khác như Ấn Độ và thậm chí là cả châu Âu, trong đó phổ biến nhất là mẫu xe Kei của Suzuki. Song, thành công lớn nhất của mẫu xe này vẫn là ở ngay tại thị trường quê hương Nhật Bản.

Ngược dòng lịch sử xe Kei

Mẫu xe Kei đầu tiên được ra đời vào tháng 7/1949 nhưng bị giới hạn về dung tích động cơ. Ban đầu các nhà sản xuất chỉ có thể trang bị cho xe Kei động cơ bốn thì 150cc hoặc động cơ hai thì 100cc. Sau đó, để thúc đẩy người tiêu dùng, giới hạn về dung tích động cơ đã được tăng dần lên vào các năm 1950, 1951 và đến năm 1955, những chiếc xe Kei động cơ 360cc đã được tạo ra và nhanh chóng ghi dấu ấn trên thị trường.

Mẫu xe Kei đời đầu thành công nhất tại Nhật Bản giai đoạn này chính là Subaru 360. Đây cũng là mẫu xe Kei đầu tiên được thương hiệu Subaru thuộc hãng xe Fuji Heavy Industries sản xuất hàng loạt vào năm 1958 và được mệnh danh là “bọ rùa” bởi thiết kế ngoại hình độc đáo của nó.

Nguyên mẫu đầu tiên của Subaru 360 chỉ dài 2.990 mm nhưng vẫn đủ chỗ cho 4 người ngồi. Xe được trang bị động cơ hai thì 356cc, cho công suất 16 mã lực và được làm mát bằng không khí. Với động cơ đặt phía sau kết hợp với hộp số 3 cấp, hiệu suất hoạt động của xe có thể khiến bạn không thực sự ấn tượng song với thiết kế nhỏ gọn, khả năng tiết kiệm nhiên liệu cao cùng mức giá rẻ hấp dẫn (dưới 1.300 USD), Subaru 360 vẫn rất được lòng khách hàng Nhật Bản giai đoạn khó khăn. Bằng chứng là trong suốt 12 năm tồn tại (1958-1971), đã có tổng cộng 392.000 chiếc Subaru 360 được bán ra trên thị trường.

Những năm sau đó, đặc biệt là trong suốt những năm 60, các thế hệ xe Kei tiếp theo ngày càng được trang bị nhiều tính năng cải tiến hơn như hộp số tự động xuất hiện ở Honda N360 hồi tháng 8/1968, hay hệ thống phanh đĩa đã có sẵn ở một số mẫu xe Kei thể thao, trong đó tiên phong là mẫu Honda Z GS và cả bộ chế hòa khí lớn hơn nhằm tăng hiệu suất hoạt động cho xe…

Tuy nhiên, đến những năm 70, chính phủ Nhật Bản bắt đầu thu hẹp lại những ưu đãi cho các dòng xe Kei, đồng thời áp đặt các quy định khí thải nghiêm ngặt hơn. Điều này đã khiến cho các hãng xe hơi phải trải qua một giai đoạn vô cùng khó khăn khi lượng xe tiêu thụ ngày một thu hẹp.

Doanh số bán hàng bắt đầu giảm mạnh vào năm 1975, chỉ bằng 80% so với năm 1970. Thậm chí, nhiều người bắt đầu nghi ngờ về sự tiếp tục tồn tại của dòng xe Kei khi cả Honda và Mazda đều lần lượt rút khỏi thị trường xe Kei chở khách vào các năm 1974 và 1976, mặc dù vẫn duy trì thị phần xe Kei thương mại.

Vào đầu năm 1976, các tiêu chuẩn mới cho các dòng xe Kei đã được giới thiệu với động cơ lớn hơn 550cc, kích thước thân xe cũng được tăng lên bao gồm rộng hơn 10mm, đạt 1,4m và dài hơn 20mm, đạt 3,2m. Tuy nhiên, những mẫu xe Kei phổ biến ngày nay chỉ thực sự bắt nguồn từ các tiêu chuẩn mới vào năm 1990 khi động cơ được nâng lên 660cc.

Ngoài ra, các hãng sản xuất xe hơi cũng buộc phải cải tiến để không chỉ tăng hiệu suất hoạt động mà còn đảm bảo an toàn cũng như đáp ứng các tiêu chuẩn về lượng khí thải của chính phủ Nhật Bản. Những thay đổi này được đưa ra tại thời điểm nền kinh tế Nhật đang bùng nổ, vì vậy tất cả các nhà sản xuất nhanh chóng phát triển các mô hình mới cho phù hợp.

Những mẫu xe Kei ấn tượng

Thực tế, những mẫu xe Kei ngày nay không khác mấy so với các mẫu ban đầu về ngoại hình, mặc dù một số xe đã được tái thiết kế để phù hợp với các thị trường khác như châu Âu. Tại Nhật Bản, khách hàng chủ yếu của mẫu xe nhỏ gọn này là những người phụ nữ bởi rõ ràng, đối với các bà nội trợ, những chiếc xe nhỏ như Kei Car cũng là quá đủ để phục vụ các chuyến mua sắm của họ. Tuy nhiên, Kei Car cũng là lựa chọn của nhiều lái xe lần đầu làm quen với ôtô hay các cô gái trẻ cá tính coi xe Kei như một xu hướng thời trang tương tự như mẫu Fiat 500.

Ưu điểm của dòng xe Kei là thiết kế nhỏ gọn, dễ dàng di chuyển trong các đường phố chật chội, giá rẻ và tiết kiệm nhiên liệu. Ngoài ra, dòng xe này cũng nhận được rất nhiều ưu đãi từ chính phủ Nhật Bản như được miễn phí tại hầu hết các bãi đậu xe ở khu vực nông thôn.

Subaru Rex: Phiên bản thu nhỏ của VW Golf

Năm 1980, Subaru ra mắt thế hệ thứ hai của Rex. Nó được bán như một mẫu hatchback ba và năm cửa tương tự như Golf. Bên cạnh việc đặt động cơ ở phía trước giống mẫu Golf thế hệ thứ nhất, kiểu dáng thiết kế, đặc biệt là ở phía đầu xe và dọc hai bên thân xe của Subaru Rex khá giống VW Golf.

Tuy vậy, mẫu xe Kei này vẫn sở hữu nhiều nét riêng thú vị trong suốt “vòng đời” 20 năm của mình (1972-1992). Cụ thể, năm 1984, Subaru Rex bắt đầu được trang bị hệ dẫn động 4 bánh và động cơ tăng áp.

Mẫu xe cuối cùng của Subaru Rex được bán ở châu Âu dưới cái tên Subaru 600/700. Với tuổi đời 20 năm, đã có tổng cộng hơn 1,9 triệu chiếc Subaru Rex được sản xuất để đáp ứng nhu cầu của khách hàng Nhật Bản và các thị trường nước ngoài khác như châu Âu, Nam Mỹ, Úc và vùng Caribê.

Suzuki Cappuccino: Chung cảm hứng thiết kế với xe thể thao Dodge Viper

Thoáng nghe cái tên Suzuki Cappuccino nhiều người lầm tưởng đó là một loại máy pha café. Tuy nhiên, đây lại là một mẫu Kei Car phiên bản thể thao mui trần khá ấn tượng, thậm chí nó khiến không ít người liên tưởng đến mẫu xe thể thao hàng hiếm Dodge Viper.

Xe có kích thước thậm chí còn nhỏ bé hơn cả Fiat 500. Suzuki Cappuccino nguyên bản được trang bị động cơ 3 xi-lanh, DOHC, 12 van, dung tích 660 cc. Với công nghệ tăng áp, động cơ “bé hạt tiêu” cũng sản sinh công suất 64 mã lực.

Sở hữu thiết kế tay lái bên phải, Suzuki Cappuccino còn dễ dàng nhập khẩu vào thị trường Anh và khá được lòng các khách hàng tại đây. Bằng chứng là tuy chỉ tồn tại 6 năm (1991-1997), song mẫu xe này đã bán được tổng cộng 1.100 chỉ ở riêng thị trường Anh Quốc.

Tuy nhiên, điểm nổi bật nhất của chiếc Kei-car Suzuki Cappuccino là nó có thiết kế ngoại hình khá giống với mẫu xe thể thao Dodge Viper. Với trọng lượng khiêm tốn 725kg, tức là chỉ bằng một nửa trọng lượng của Viper, đi kèm với động cơ nhỏ hơn tới 12 lần, điểm nhấn của Suzuki Cappuccino có lẽ thiên về vẻ ngoài dễ thương hơn là sức mạnh thể thao.

Honda Life Step Van: Ford Transit thu nhỏ?

Mẫu xe tải Life Step của Honda được tung ra thị trường vào năm 1972 với động cơ 356cc, cho công suất tối đa 30 mã lực. Cũng giống như các mẫu xe Kei khác, nó có ngoại hình khá dễ thương. Tuy nhiên, kích thước các bánh xe có vẻ quá nhỏ so với bề ngoài tổng thể của cả xe.

Song, mẫu xe này vẫn có thể chở một khối lượng hàng hóa lên tới 300kg cùng hai hành khách. Điểm đáng ngạc nhiên khác của của Life Step là nó có khá nhiều điểm tương đồng đến mức kinh ngạc so với các mẫu xe tải của Ford hay Dodge tại thời điểm đó.

Honda Vamos: Xe Kei cho quân đội?

Bên cạnh những mẫu xe ôtô thương mại là một loạt những mẫu xe mini độc đáo, trong đó có chiếc Vamos theo phong cách Jeep khá ấn tượng của Honda được trình làng vào năm 1970. Mặc dù, số lượng bán ra của Honda Vamos không quá ấn tượng, song chắc chắn đó không phải là do mẫu xe này thiếu sự sáng tạo.

Xe được trang bị động cơ 356cc gồm 2 xi lanh và được đặt ở chính giữa. Ngoài ra, xe còn được trang bị lốp dự phòng đặt ở phía trước đầu xe giống như mẫu xe bus Volkswagen Type 2. Không chỉ vậy với thiết kế bề ngoài hầm hố, tựa theo phong cách của các mẫu xe Jeep có thể khiến nhiều người cho rằng đây thực chất là một mẫu xe quân sự thu nhỏ của người Nhật.

Mitsubishi i-MiEV: Xe Kei chạy điện

Mitsubishi i được giới thiệu tại thị trường Nhật Bản vào năm 2006 như một mẫu hatchback 5 cửa với phong cách trừu tượng và sử dụng động cơ 3 xy-lanh 660cc MIVEC, đi kèm hộp số tự động 4 cấp tiêu chuẩn.

Xe tạo được ấn tượng với người tiêu dùng nhờ động cơ đặt sau và được làm bằng nhôm cùng hệ thống treo trước McPherson. Tuy nhiên, tương tự như các mẫu xe Kei hiện đại khác, Mitsubishi i chỉ được giới hạn sức mạnh tối đa của động cơ là 64 mã lực.

Điều đáng nói là trong khi phần lớn các mẫu xe Kei chạy điện khác đều vấp phải thất bại vì ế ẩm thì Mitsubishi i lại tạo được sự đột biến lớn với rất nhiều giải thưởng và mức doanh số bán hàng vượt quá mong đợi của hãng xe hơi Nhật Bản. Năm 2010, Mitsubishi i xuất hiện khá phổ biến ở thị trường châu Á và châu Âu. Sau đó 2 năm, mẫu xe này cũng được chào đón khá nồng nhiệt tại thị trường Mỹ.

Nguồn: Tạp chí Ôtô Xe máy

Xem thêm các bài viết cùng chủ đề với bài viết (phía trên):

Xe nhỏ: Đặc sản của người Nhật