Startup y học của 'bông hồng tỷ phú' Elizabeth Holmes bị khai tử

Hết tiền trả nợ, không còn ai cứu, Theranos tuyên bố giải thể hôm 5/9, khép lại màn kịch lừa đảo 15 năm của nữ sáng lập.

Cánh cửa cuối cùng đã đóng lại cho startup xét nghiệm máu đình đám một thời, bằng bức email gửi cổ đông hôm 5/9.

Trong thư, quyền giám đốc điều hành David Taylor tuyên bố Theranos chính thức giải thể, vì không còn tiền trả nợ tập đoàn đầu tư Fortress. Hợp đồng cho vay này được xem như một sự ban ơn mà Theranos có được năm ngoái, sau khi bị báo chí "vạch mặt" năm 2015.

Từng tuyên bố làm cách mạng y học, startup hiện hình là một màn kịch. Họ gần như đã phá sản cuối năm 2017 nếu không nhận khoản vay 100 triệu USD từ Fortress.

Sau hơn hai năm qua "giãy giụa" trong đủ ồn ào báo chí, điều tra liên bang, cắt giảm nhân sự, kiện tụng tập thể, phớt lờ công chúng và tranh chấp giữa các nhà đầu tư, "đứa con" của nữ sáng lập Elizabeth Holmes cuối cùng đã bị khai tử.

"Steve Jobs phiên bản nữ" từng được coi là thiên tài và nữ tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới. Ảnh: Newyorker.

Trong bản hợp đồng với Fortress, Theranos bất chấp để có những đồng tiền cuối cùng rót vào. Họ trao quyền cho quỹ đầu tư tịch thu, bán hoặc nắm lại toàn bộ tài sản, bao gồm quyền sở hữu trí tuệ, để thế nợ. Dù đã cố gắng kêu gọi thêm nhà đầu tư "chống lưng", vừa rồi họ thông báo không thỏa thuận nào đạt được đúng lúc để cứu công ty. Đối tác ngân hàng của Theranos được báo cáo đã liên hệ hơn 80 đơn vị mua lại doanh nghiệp, nhưng chẳng ai hứng thú.

CEO Taylor, người tạm thế chỗ sau khi Holmes từ chức hồi tháng 6 vì vướng lao lý, viết trong email: "Thời gian cho chúng tôi đã hết".

Người điều hành cuối cùng cũng thông báo Theranos hiện còn nợ các bên cho vay không bảo đảm ít nhất 60 triệu USD.

Nhà sáng lập Elizabeth Holmes bắt đầu nổi lên năm 2004 sau khi ra mắt Theranos, startup công nghệ với tham vọng tạo cách mạng trong ngành y bằng việc thu thập dữ liệu sức khỏe chỉ từ vài giọt máu trên đầu ngón tay, thay vì vô số xét nghiệm như thông thường.

Holmes đã hút về từ tay giới đầu tư 1,4 tỷ USD, giúp "bong bóng" của mình có thời điểm được định giá hơn 9 tỷ USD. Theo đó, Forbes từng ước tính tài sản của cô khoảng 4,5 tỷ USD, tạo nên nữ tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới. Tuy nhiên, chân tướng dần lộ diện không lâu sau, gia tài của "tỷ phú" được xét lại về số không.

Mọi thứ đổ bể với Holmes sau loạt bài điều tra "bom tấn" trên The Wall Street Journal của tác giả John Carreyrou. Tờ báo đưa tin năm 2015, startup thuộc thung lũng Silicon này vẫn còn đang loay hoay với công nghệ. Xét nghiệm của Theranos bị kết luận chậm trễ, không chính xác và không đáng tin.

Nhà báo John Carreyrou, người lột chân tướng cách mạng y học của Theranos, mô tả nữ lừa đảo là có đôi mắt không biết chớp. Ảnh: The Wall Street Journal.

Nữ CEO bị lột trần sau nhiều năm phủ bìa nhiều tạp chí danh tiếng, được ví như "Steve Jobs phiên bản nữ" và gần như trên đỉnh thế giới công nghệ. Cỗ máy xét nghiệm Theranos dựng nên chỉ làm được một phần nhỏ so với năng lực một phòng thí nghiệm truyền thống.

Tháng 6/2018, Holmes chính thức bị buộc tội "lừa đảo quy mô lớn" và sẽ hầu tòa vào năm sau hoặc sau nữa. Nữ giới giữ vị trí lãnh đạo trên thương trường đã ít, mà có khả năng lừa đến cấp độ như cựu sinh viện ĐH Stanford này lại càng hiếm.

Hiện công ty giải thể chỉ còn tìm cách mặc cả với Fortress, để tập đoàn này lấy toàn bộ bằng sáng chế nhưng cho phép Theranos vét số tiền 5 triệu USD còn lại trả những nhà đầu tư khác. Từ đội ngũ 800 người chỉ vài năm trước, 24 nhân sự Theranos cuối cùng đã dọn dẹp bàn làm việc hôm 31/8.

Dù startup xét nghiệm máu đã chính thức đóng cửa sau hơn một thập kỷ úp mở công nghệ, mọi chuyện chưa dừng lại với cá nhân Holmes và bạn trai cũ Sunny Balwani (cựu chủ tịch Theranos). Bộ đôi này sẽ hầu tòa hình sự với tội danh "lừa đảo quy mô lớn", bao gồm làm giả dữ liệu công nghệ, lừa nhà đầu tư về dự báo kinh doanh, nói dối truyền thông, sử dụng thiết bị của bên thứ ba làm xét nghiệm trong khi tuyên bố dùng máy móc tự chế tạo.

Theo Thanh Tùng/Ngoisao.net - 7/9/2018

Link nguồn: https://ngoisao.net/tin-tuc/thuong-truong/startup-y-hoc-cua-bong-hong-ty-phu-elizabeth-holmes-bi-khai-tu-3804462.html

Xem thêm các bài viết cùng chủ đề với bài viết (phía trên):

Startup y học của 'bông hồng tỷ phú' Elizabeth Holmes bị khai tử