Bộ trưởng Tài chính: Muốn giảm thuế thu nhập cá nhân thì phải sửa Luật

Đó là ý kiến của Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc khi giải trình, làm rõ ý kiến đại biểu Quốc hội nêu tại thảo luận của Quốc hội về nội dung kinh tế - xã hội.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Liên quan đến vấn đề chưa điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, thu thuế thu nhập cá nhân bắt đầu được triển khai từ năm 2009. Tại thời điểm đó, mức giảm trừ gia cảnh là 4 triệu đồng/tháng (48 triệu đồng/năm) áp dụng với bản thân người nộp thuế và mỗi người phụ thuộc là 1,6 triệu đồng/tháng.

Khi Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi năm 2013, mức giảm trừ gia cảnh là 9 triệu đồng/tháng (108 triệu đồng/năm), mỗi người phụ thuộc có mức giảm trừ 3,6 triệu đồng/tháng. Cùng với đó, Luật bổ sung thêm quy định khi chỉ số giá tiêu dùng (CPI) biến động trên 20% thì Chính phủ trình UBTVQH để điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh.

Đến năm 2020, Quốc hội có Nghị quyết 954 quy định mức giảm trừ gia cảnh với người nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng và mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng.

Theo ông Phớc, theo quy định hiện nay người nộp thuế có một người phụ thuộc có thu nhập khoảng 17 triệu trở lên thì mới phải chịu thuế thu nhập cá nhân. Nếu có 2 người phụ thuộc thì phải có thu nhập khoảng trên 22 triệu mới phải nộp thuế.

"Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, thu nhập bình quân hiện nay là 4,96 triệu đồng. Như vậy để nộp thuế là 11 triệu đồng thì cao hơn mức thu nhập bình quân là 2,2 lần. Trong khi trên thế giới là dưới 1 lần", Bộ trưởng Bộ Tài chính lý giải lý do tại sao điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh.

"CPI năm 2023 chỉ tăng 3,25%, năm 2022 tăng 3,15%, năm 2021 tăng 1,84%… Trong khi theo Điều 19 Luật Thuế thu nhập cá nhân thì CPI phải biến động trên 20% thì mới tăng mức giảm trừ gia cảnh", đại diện Bộ Tài chính nói.

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc khẳng định, Bộ Tài chính hiện đang thực hiện đúng theo quy định của pháp luật. Tiếp thu ý kiến của các đại biểu, hiện nay UBTVQH đã bổ sung chương trình xây dựng luật, pháp lệnh để sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân vào Kỳ họp tháng 10/2025, thông qua vào Kỳ họp tháng 5/2026.

"Nếu UBTVQH quyết định làm ngay trong năm nay để thông qua vào năm sau thì Bộ Tài chính sẽ chấp hành, xin ý kiến đại biểu Quốc hội, nhân dân để đưa ra các quy định phù hợp. Có nên đưa ra quy định CPI phải trên 20% hay không thì lúc đó chúng ta sẽ bàn", người đứng đầu ngành tài chính nói.

Trước đó vào sáng nay, theo đại biểu Nguyễn Thị Thủy (đoàn Bắc Kạn), cử tri cho rằng mức giảm trừ gia cảnh, nhất là mức giảm trừ với người phụ thuộc (4,4 triệu đồng/tháng) là quá lạc hậu và cần được Quốc hội xem xét sửa đổi sớm, mà không nên chờ đến 2 năm (đến năm 2026) mới được thông qua như đề xuất.

Đại biểu đoàn Bắc Kạn đã nêu 4 lý do cho đề xuất sớm điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh. Theo nữ đại biểu, mức giảm trừ gia cảnh đối với người phụ thuộc (4,4 triệu đồng/tháng) thực sự không còn phù hợp với tình hình hiện nay, nhất là ở những thành phố lớn đang gây thiệt thòi cho những người nộp thuế. Mức giảm trừ 4,4 triệu đồng/tháng đã được duy trì từ năm 2020, trong khi 5 năm vừa qua, giá rất nhiều mặt hàng hàng hóa dịch vụ thiết yếu đều tăng. Thậm chí có những hàng hóa dịch vụ thiết yếu có giá tăng nhanh hơn cả tăng thu nhập. Đại biểu Thủy dẫn số liệu của Tổng cục Thống kê, giá hàng hóa so với năm 2020, giá dịch vụ giáo dục tăng 17%, giá lương thực tăng 27%, đặc biệt giá xăng tăng hơn 100%…

"Nhiều cử tri chia sẻ nêu như, gia đình có con nhỏ phải thuê người trông, riêng tiền lương trả cho người trông trẻ cũng đã không dưới 5 triệu đồng/tháng, chưa kể các khoản chi phí cho trẻ. Nếu như gia đình có con cái đi học, chi phí học hành chiếm phần lớn cơ cấu chi tiêu của các gia đình. Còn gia đình có cha mẹ già là người phụ thuộc, không chỉ là tiền ăn uống sinh hoạt, mà còn là các chi phí y tế, thuốc men", đại biểu Nguyễn Thị Thủy phân tích.

Do đó, đại biểu này cho rằng, mức giảm trừ gia cảnh như hiện nay chưa thực sự phản ánh đúng mức chi tiêu căn bản của gia đình, cá nhân cũng như phản ánh cuộc sống thực tế hiện nay. Vì vậy nếu phải chờ 2 năm nữa mới được thông qua Luật mới sẽ có rất nhiều người dân phải thắt lưng buộc bụng song vẫn phải thuộc diện phải nộp thuế thu nhập cá nhân.

Thứ hai, là sự bất hợp lý trong việc tính theo giỏ hàng hóa CPI. Nhiều chuyên gia và các cử tri cho rằng, Luật Thuế thu nhập cá nhân hiện hành lấy tiêu chí biến động CPI trên 20%, tức là dự trên giỏ hàng hóa gồm 750 mặt hàng là bất hợp lý. Trong khi đó các mặt hàng thiết yếu ảnh hưởng trực tiếp đến chi tiêu của người dân chỉ khoảng trên 20 mặt hàng. Nếu phải chờ tính mức trung bình mức giá của 750 mặt hàng sẽ phải rất lâu mới thay đổi mức giảm trừ gia cảnh, thậm chí 6-7 năm.

"Khoảng thời gian 6,7 năm là quá dài, không phản ánh đúng kịp thời những biến động trong chi tiêu của người dân và các hộ gia đình, do vậy sẽ gây thiệt thòi cho người dân", đại biểu đoàn Bắc Kạn cho biết.

Thứ ba, theo Đại biểu Nguyễn Thị Thuỷ, quy định mức giảm trừ gia cảnh hiện nay chưa phù hợp điều kiện của một quốc gia có mức thu nhập trung bình thấp như ở nước ta. Bởi vì là một quốc gia có mức thu nhập trung bình thấp, nên phần lớn thu nhập của người dân sẽ dành cho hàng hóa dịch vụ thiết yếu. Ví dụ thu nhập 10 triệu đồng/tháng, chi cho hàng hóa dịch vụ thiết yếu phải mất đến 70%.

"Theo khảo sát các chuyên gia của Đại học Kinh tế Quốc dân cho thấy, đối với những quốc gia có thu nhập cao, ví dụ khoảng 100 triệu đồng/tháng thì chi cho dịch vụ hàng hóa thiết yếu cũng chỉ chiếm 30-40%. Do đó mức giảm trừ gia cảnh hiện nay ảnh hưởng trực tiếp đến chi cho nhu cầu thiết yếu của người dân", vị đại biểu này nói.

Cuối cùng, đại biểu cho rằng, nếu lương tăng song thuế thu nhập và mức giảm trừ gia cảnh không được điều chỉnh sẽ dẫn đến bất cập.

Theo kế hoạch từ ngày 1/7 tới đây sẽ thực hiện cải cách tiền lương, dự kiến mức lương bình quân của cán bộ công chức, viên chức sẽ tăng khá nhiều. Tuy nhiên, khi lương tăng mà mức thuế thu nhập cá nhân và giảm trừ gia cảnh chưa được điều chỉnh kịp thời sẽ gây âu lo cho người lao động, bởi lương tăng đồng nghĩa với việc thu nhập tính thuế sẽ tăng. Chính vì vậy nếu không điều chỉnh sẽ ảnh hưởng đến ý nghĩa của chính sách cải cách tiền lương.

"Từ những vấn đề nêu trên, chúng tôi kiến nghị Chính phủ sớm trình Luật Thuế thu nhập cá nhân vào tháng 10 năm nay, và trình Quốc hội thông qua vào tháng 5/2025", đại biểu Nguyễn Thị Thủy đề xuất.

Về ngân sách bố trí cho sáng tạo tác phẩm nghệ thuật, Bộ trưởng Tài chính cho hay: Hiện nay theo Quyết định số 558, Chính phủ giao Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phải có định mức, đơn giá. Hiện nay, không chỉ riêng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, mà các bộ chuyên ngành đều đang gặp vướng mắc. Với kinh phí này, giai đoạn 2021-2025 đã duyệt kinh phí 328,5 tỷ đồng, bố trí trong năm nay 42,27 tỷ đồng, tuy nhiên muốn thanh toán khoản này phải có định mức, có đơn giá do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phê duyệt.

Về vấn đề sắp xếp nhà đất, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, do nhập các huyện, xã nên thẩm quyền sắp xếp nhà đất là của UBND các tỉnh, để chuyển mục đích sử dụng đất từ đất trụ sở để bán đấu giá cần phải điều chỉnh quy hoạch từ đất trụ sở sang đất ở, đất thương mại, định giá đất… thì mới có thể đấu giá. Bộ Tài chính sẽ đôn đốc UBND các tỉnh trong vấn đề này.

(nguồn: baochinhphu.vn)

Xem thêm các bài viết cùng chủ đề với bài viết (phía trên):

Bộ trưởng Tài chính: Muốn giảm thuế thu nhập cá nhân thì phải sửa Luật