Não của phụ nữ lão hóa chậm hơn đàn ông

Theo kết quả nghiên cứu được đăng trên tạp chí Kỷ yếu Viện Hàn Lâm Khoa học Hoa Kỳ, não của phụ nữ trưởng thành, lão hóa chậm hơn vài năm so với não bộ của nam giới cùng tuổi.

Kết quả này cho thấy rằng, các nhân tố liên quan đến giới tính có ảnh hưởng đến quá trình lão hóa não, yếu tố có thể hình thành nên các căn bệnh có hại cho thần kinh như  Alzheimer.

“Vấn đề nằm ở chỗ những căn bệnh xuất hiện khi não “có tuổi”, giáo sư Manu S. Goyal, trưởng nhóm nghiên cứu, đồng thời là trợ giảng ngành X quang và thần kinh học tại đại học Washington, viết trong một email.

“Do đó, điều chúng ta cần tìm hiểu chính là cách thức “già đi” của não đã ảnh hưởng tới các căn bệnh trong đó có Alzheimer như thế nào, và tại sao một số người ít nhiều miễn nhiễm với Alzheimer và một số bệnh liên quan đến não khác”.

Nhìn chung, não của phụ nữ trẻ hơn não nam giới khoảng 3 tuổi

Khả năng đốt cháy năng lượng của não thể hiện dấu hiệu lão hóa

Não người chỉ chiếm khoảng 2% trọng lượng cơ thể, nhưng nó sử dụng tới ¼ tổng lượng glucose mà cơ thể bạn tổng hợp được từ thức ăn để biến thành năng lượng. Khi cơ thể già đi, chúng ta sẽ đối mặt với tình trạng suy giảm chuyển hóa não.

Điều này có nghĩa là não gặp khó khăn trong việc chuyển hóa glucose lưu thông trong máu thành năng lượng. Các tế bào não chuyển hóa glucose thành năng lượng cần thiết để duy trì các chức năng tiếp hợp và các nhiệm vụ tế bào khác.

Các nhà khoa học trước đó cũng đã phát hiện ra rất nhiều sự khác biệt liên quan đến giới tính ở não bộ, trong đó có phản ứng với sự căng thẳng, hay một số biểu hiện gen cùng nhiều bệnh tật. Phát hiện này dự đoán rằng nữ giới, nhìn chung, có bộ não trẻ trung hơn đàn ông.

Họ cũng đã nhiều lần kiểm chứng điều đó bằng cách tập trung vào các phân tích khám nghiệm tử thi não nhưng kết quả của các lần kiểm tra lại trái ngược nhau. Dù vậy, dự đoán của họ lại trùng khớp với nghiên cứu của Giáo sư Goyal và các đồng nghiệp. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu do giáo sư đã chọn được một hướng tiếp cận mới.

Họ tiến hành phân tích ảnh quét PET của 205 tình nguyện viên là người trưởng thành còn sống, tất cả đều có chức năng nhận thức bình thường. Mỗi tình nguyện viên được chụp PET CT từ 5 đến 6 lần để các nhà nghiên cứu tổng hợp dữ liệu liên quan đến việc sử dụng glucose khu vực, đo mức tiêu thụ oxi và lưu lượng máu trong não.

"Chúng tôi đã sử dụng một kỹ thuật máy học (machine learning)  để 'đoán' tuổi của tình nguyện viên mà chỉ dựa trên sự chuyển hóa trong não của họ", giáo sư Manu S. Goyal, giải thích.

"Chúng tôi thấy rằng kỹ thuật 'đoán tuổi' khá chuẩn, nhưng nó thường dự đoán tuổi của một người cao hơn hoặc thấp hơn tuổi thật một chút", giáo sư Manu S. Goyal cho biết thêm.

“Giới tính có ảnh hưởng đến cách não bộ già đi, ít nhất là trên phương diện trao đổi chất", giáo sư Goyal cho biết

Liệu giới tính có ảnh hưởng tới tuổi của não?

Trong nghiên cứu này, giáo sư Goyal và các cộng sự đã so sánh tuổi thực của tình nguyện viên với độ tuổi chuyển hóa của não để kiểm tra xem não của họ trẻ hơn hay già hơn so với dự kiến.

Nhóm nghiên cứu đã thực hiện nhiều tính toán và phân tích, tất cả đều cho ra một kết quả chung: Bộ não những người phụ nữ được xác định là trẻ hơn so với tuổi theo thời gian, mặc dù sự khác biệt giữa tuổi thực tế và tuổi chuyển hóa não là "tương đối nhỏ", giáo sư Goyal cho biết.

Cụ thể, 121 người phụ nữ tham gia và nghiên cứu có độ tuổi chuyển hóa của não trẻ hơn trung bình 3,8 tuổi. Trong khi đó, 84 người đàn ông có tuổi não già hơn 2,4 tuổi.

Sự khác biệt này được quan sát thấy trên tất cả tình nguyện viên tham gia cuộc nghiên cứu, những người có độ tuổi từ 20 đến 82. "Điều này cho chúng ta biết giới tính có ảnh hưởng đến cách não bộ già đi, ít nhất là trên phương diện trao đổi chất", giáo sư Goyal cho biết.

Giáo sư Goyal và các đồng tác giả giải thích rằng kết quả nghiên cứu của họ nhất quán với các bằng chứng của các cuộc nghiên cứu trước đó. Như vậy, khi so với não của nam giới ở độ tuổi sau dậy thì,  sự suy giảm lưu lượng máu trong bộ não nữ giới thấp hơn.

Não của nữ giới cũng có glycolysis não nhiều hơn (đây là sản phẩm phân giải glucose) khi bước vào tuổi trưởng thành và quá trình mất biểu hiện gen não diễn ra chậm khi họ về già.

Theo đó, khi kết hợp các phát hiện trong quá khứ và phát hiện mới nhất của nhóm nghiên cứu do giáo sư Goyal dẫn đầu, các nhà khoa học tin rằng, não của phụ nữ trẻ hơn so với não của nam giới từ khi họ cùng bước vào giai đoạn trưởng thành, và sự trẻ trung đó vẫn được duy trì cho đến hết đời.

Yếu tố giới tính, sau đó có thể tạo tiền đề cho quỹ đạo chung của quá trình lão hóa não.

Việc hiểu được độ tuổi của não bộ đang mở ra cánh cửa trì hoãn hoặc chữa khỏi các căn bệnh liên quan đến mô thần kinh như Alzheimer.

Hiểu được tuổi của não để ngăn bệnh liên quan đến hệ thần kinh 

Samuel Neal Lockhart, một phó giáo sư về lão khoa và ở trường Đại học Y Wake Forest, viết trong một bức thư điện tử ca ngợi rằng quy mô và phạm vi của nghiên cứu mới này chính thế mạnh của nó.

Phó giáo sư Lockhart viết: “Dữ liệu khổng lồ này cho phép các nhà nghiên cứu chứng minh một cách thuyết phục rằng, cho dù bạn nhìn nhận như thế nào, thì độ tuổi chuyển hóa của não bộ ở nam giới diễn ra nhanh hơn so với tuổi đời thực của họ”.

Xin được nhấn mạnh rằng, phó giáo sư Lockhart không tham gia cuộc nghiên cứu này nhưng ông từng nghiên cứu vai trò của mạch và rối loạn chuyển hóa ở căn bệnh Alzheimer.

“Chúng tôi rất quan tâm tới những kết quả như thế này, bởi vì chúng không chỉ giúp chúng tôi hiểu được các nhân tố như giới tính góp phần định hình tốc độ lão hóa ở não bộ khi về già, mà còn giúp chúng tôi hiểu được các nguyên nhân tiềm tàng cùng các dấu hiệu nhận biết sớm của bệnh Alzheimer”, phó giáo sư Lockhart viết trong bức thư điện tử.

Phó giáo sư Lockhart cho biết, việc chẩn đoán sớm và can thiệp sớm có thể cải thiện chất lượng cuộc sống cũng như làm chậm quá trình phát triển của căn bệnh mất trí nhớ này.

Tuy nhiên, phó giáo sư lưu ý rằng, mọi người có thể "lựa chọn lối sống ngay hôm nay để tác động tích cực đến não và sức khỏe nhận thức của họ", bao gồm ăn một chế độ ăn uống bổ dưỡng và tăng cường hoạt động thể chất.

Trong khi đó, giáo sư Goyal và các cộng sự lại dự đoán rằng, sự trẻ trung đáng kể ở não của nữ giới có thể ẩn chứa những bí mật giúp chúng ta ngăn chặn sự lão hóa não, và từ đó ngăn chặn những căn bệnh như Alzheimer.

Tuy nhiên, giáo sư Goyal cũng nhấn mạnh rằng, loài người vẫn cần thêm nhiều nghiên cứu chuyên sâu khác để hiểu chính xác về độ tuổi của não bộ nếu muốn ngăn chặn, hoặc trì hoãn các căn bệnh liên quan đến mô thần kinh như Alzheimer – căn bệnh đang trở thành “một vấn đề ngày càng nghiêm trọng ở Mỹ và nhiều quốc gia khác trên thế giới”.

Theo Hoài Thanh (CNN)/Khampha.vn - 15/2/2019

Link nguồn: http://khampha.vn/tin-quoc-te/nao-cua-phu-nu-lao-hoa-cham-hon-dan-ong-c5a704789.html

Xem thêm các bài viết cùng chủ đề với bài viết (phía trên):

Não của phụ nữ lão hóa chậm hơn đàn ông