Năm Mùi nói chuyện Dê

Tuy sống chung với loài động vật hiền hòa này từ khá lâu nhưng không phải tất cả mọi người trên thế giới đều có thể hiểu hết về loài dê.

Trong quan niệm của người phương Đông, loài dê là một trong 12 con giáp, đại biểu cho địa chi Mùi. Trong khi đó với quan niệm phương Tây, dê nằm trong 12 cung hoàng đạo với hình tượng Ma Kết.

Là một biểu tượng phong phú, xuất hiện lâu đời từ thời tiền sử loài người cũng như đời sống vật chất và tâm linh của cả người phương Đông và phương Tây, loài dê là biểu trưng cho sức sản sinh phồn thịnh hay biểu tượng cho sự hiến tế ở một số nền văn hóa...Tuy sống chung với loài động vật hiền hòa này từ khá lâu nhưng không phải tất cả mọi người trên thế giới đều có thể hiểu hết về loài dê. Do vậy, bài viết này hy vọng sẽ đem đến cho bạn đọc một số thông tin thú vị về loài dê.

1. Dê là một trong những loài động vật được thuần hóa đầu tiên trong lịch sử loài người

Việc thuần hóa loài dê đã diễn ra từ khoảng hơn 11.000 năm trước đây tại vùng Cận Đông. Sự kiện này cũng là thời khắc đánh dấu sự thay đổi quan trọng trong lịch sử nhân loại từ việc săn bắn, hái lượm sang chăn nuôi, trồng trọt.

2. Dê là một trong những loài động vật đầu tiên được đưa tới châu Mỹ

Những người châu Âu tới định cư sớm tại châu Mỹ đã mang những con dê trên con thuyền Mayflower. Trước năm 1630, một cuộc điều tra được thực hiện ở JamesTown, tiểu bang Virginia (là thuộc địa và là nơi định cư đầu tiên của người Anh khi tới Mỹ) đã cho thấy dê là một trong những tài sản quý giá nhất tại châu Mỹ thời bấy giờ.

3. Dê không có răng cửa và răng hàm trên

Thay vào đó, loài dê lại có một khối xương rất khỏe ở hàm trên. Thêm vào đó, miệng dê tuy nhỏ nhưng lại có môi rất mềm và linh hoạt nên có thể gặm được nhiều loại thức ăn khác nhau như cỏ, cành, lá và thậm chí là cả gai góc, vỏ cây. Lưỡi dê có nhiều loại gai thịt là đầu dây thần kinh đặc biệt giúp chúng vừa có thể phân biệt được mùi vị và vừa có thể ước lượng được độ cứng, mềm của thức ăn.

4. Đồng tử của dê hình chữ nhật

Khác với nhiều loài động vật khác, đồng tử trong mắt dê có hình chữ nhật nên có tầm nhìn tốt hơn nhiều. Bằng chứng là loài dê có thể nhìn thấy các vật thể với góc nhìn rộng từ 320 - 340 độ ngoại trừ một số vật thể ở phía sau chúng. Đây là một ưu điểm quan trọng giúp chúng có thể phát hiện được kẻ thù và bảo vệ bản thân.

5. Dê có tới 4 ngăn dạ dày

Dạ dày của loài dê được thiết kế một cách đặc biệt với 4 ngăn giúp tiêu hóa những thức ăn thô như cỏ hoặc cỏ khô. Thức ăn sau khi đi qua dạ dày đầu tiên (cỏ) sẽ được chuyển qua một dạ dày dạng tổ ong (dạ tổ ong), nơi có dung tích nhỏ nhất và sử dụng làm nơi nghiền thức ăn. Dạ thứ ba (dạ lá sách) là phần dạ dày dùng để ép thức ăn và hấp thụ các chất dinh dưỡng dưới thể lỏng. Cuối cùng là dạ có tên dạ múi khế có nhiều tuyến tiêu hóa và mạch máu mềm, xốp.

6. Sữa dê là loại sữa phổ biến nhất trên thế giới

Mặc dù cái tên sữa bò được nhắc nhiều hơn ở một số nơi trên thế giới nhưng theo khảo sát, sữa và thịt dê mới chính là loại thực phẩm được nhiều người tiêu thụ nhất trên thế giới.

7. Sữa dê thực sự đáng để uống

Sữa dê có chứa các thành phần dinh dưỡng tự nhiên và dễ tiêu hóa hơn sữa bò, thậm chí phù hợp với cả những người không dung nạp lactozơ. Ngoài ra, sữa dê cũng chứa một lượng can-xi và vitamin A nhiều hơn sữa bò. Theo ước tính, 72% lượng sữa tiêu thụ của thế giới là sữa dê.

8. Cựu tổng thống Mỹ Abraham Lincoln yêu thích loài dê

Trong số những loài vật được nuôi trong Nhà Trắng thời cựu tổng thống Mỹ Abraham Lincoln lãnh đạo có xuất hiện hai chú dê tên là Nanny và Nanko. Chúng cũng đặc biệt được người con trai của Lincoln là Tad và nhiều người làm việc tại Nhà Trắng rất mực yêu quý.

9. Theo truyền thuyết, dê là loài đã phát hiện ra cà phê

Theo truyền thuyết của người Ethiopia, cà phê đã được phát hiện ra một cách tình cờ khi một người chăn dê có tên là Kaldi thấy lũ dê của ông hành động rất lạ sau khi ăn những hạt màu đỏ trong một bụi cây (bụi cây cà phê). Đặc biệt những hạt từ loại cây trồng này cũng làm người chăn dê cảm thấy rất hưng phấn sau khi ăn thử. Kể từ đó trở đi, loại hạt này được phổ biến rộng rãi hơn ra các châu lục khác.

10. Dê có sự nhanh nhẹn và cân bằng rất đặc biệt

Dê có khả năng tự cân bằng một cách tuyệt vời ngay cả ở những môi trường có địa hình gồ ghề, bấp bênh. Đặc biệt một số loài sống ở vùng núi có thể trèo cây một cách dễ dàng hay một số khác thậm chí còn có thể đứng được ở trên các vách núi treo leo. Một số báo cáo thú vị cho biết, người ta đã từng ghi nhận được một vài giống dê có thể nhảy được cao trên 1,5m.

11. Dê cũng có nhiều ngôn ngữ khác nhau

Cũng giống như con người, khi sống ở các khu vực địa lý khác nhau loài dê cũng có những giọng kêu khác nhau. Đó là lý do tại sao bạn sẽ nghe thấy được sự khác biệt trong tiếng kêu của những chú dê ở những quốc gia khác nhau.

12. Loài dê có tính xã hội cao

Mặc dù được miêu tả như là loài nhút nhát và sống nội tâm trong số 12 con giáp nhưng thực tế cuộc sống của loài dê sống lại mang tính xã hội rất cao. Chúng thường xuyên liên lạc với nhau thông qua tiếng kêu "bebe" và những chú dê con có thể dựa vào tiếng kêu của dê mẹ để nhận ra vị trí của dê mẹ trong số hàng trăm, hàng nghìn con dê khác.

13. Loài dê thực sự "rất kỳ quặc"

Chúng ta đều biết rằng, loài dê là một loài động vật có nhiều điểm khá độc đáo và kỳ lạ. Nhưng chưa dừng lại ở đó, ít ai biết rằng tên khoa học của loài dê là "Capra aegagrus hircus" còn được hiểu là kỳ quặc, quái dị hay huyền ảo theo nghĩa của từ Capra trong tiếng La tinh.

14. Dê có thể "ngất xỉu" khi sợ hãi

Bí ẩn này vẫn còn đang là một điều gây tranh cãi. Trong thực tế, dê không hẳn bị ngất mà là do cơ chế tác động của hệ thống thần kinh trung ương sau khi bị kích thích (nỗi sợ hoặc sự hưng phấn) lên trương lực cơ làm nó bị giảm đột ngột và khiến dê bị tê liệt tạm thời cũng như bất động. Tuy nhiên, như đã nói loài dê không thực sự ngất xỉu mà vẫn có ý thức, do vậy chúng vẫn có thể tỉnh lại bất cứ lúc nào sau đó.

15. Dê hoang dã không bao giờ ngủ!

Các chuyên gia cho rằng, những loài dê hoang dã như dê Chuck Norris thực sự không bao giờ ngủ. Đây vẫn còn là một chủ dề gây tranh cãi giữa các chuyên gia về dê bởi một số khác vẫn cho rằng, dê thực sự vẫn ngủ nhưng chỉ khi không chúng thực sự cảm thấy không ai theo dõi chúng.

16. Dê cũng biết dùng công cụ

Ít ai biết rằng loài dê là một trong số ít các loài có thể sử dụng các công cụ trong tự nhiên để phục vụ bản thân. Ví dụ như trong một số trường hợp, loài dê đã dùng rơm để cọ lưng.

17. Loài dê thực sự khá thông minh, ham học hỏi và cầu kỳ

Bạn có thể đã từng thấy loài dê nhai những mẩu cao su hay bất kỳ vật dụng gì đó có trong nhà nhưng đó không phải bởi chúng đói hoặc nhai một cách vô thức. Loài dê thực sự có tính tò mò và thường xuyên thử những đồ vật xung quanh để khám phá. Tuy nhiên vẫn có những thứ mà loài dê không thích khám phá đó chính là giấy và lon thiếc.

18. Tuổi thọ của loài dê khá lâu

Theo nghiên cứu, dê có thể sống được từ 8-12 năm. Nhiều trường hợp dê còn có thể sống được tới 15 năm.

19. Có hơn 200 loài dê hiện nay đã được công nhận

20. Loài dê mang thai khoảng trong 5 tháng và tỷ lệ sinh trung bình là 2,2 dê con/năm

21. Dê con sau khi sinh có thể đứng và đi được những bước đi đầu tiên chỉ sau vài phút

22. Dê đực và dê cái đều có thể sinh sản từ khá sớm

Đặc biệt đối với dê đực là từ 4 tháng tuổi và với dê cái là từ 7 tháng tuổi trở lên.

23. Có khoảng 500 triệu con dê trên toàn thế giới

Mỹ là quốc gia hàng đầu về nuôi dê với việc sở hữu hơn 3 triệu con ở bang Texas trong khi đó, Trung Quốc hiện có khoảng hơn 170 triệu con.

24. Thịt dê được chuộng hơn cả trên những chuyến đi thuyền xa khơi

Thịt dê được biết đến là loại thịt giàu dinh dưỡng, ít chất béo và cholesterol hơn so với thịt bò, thịt lợn hay thịt gà. Có lẽ vì vậy mà thịt dê thường được ưa chuộng hơn trong việc cất trữ thực phẩm trên các chuyến đi xa khơi của các con tàu ngày xưa hơn.

25. Dê mang lại rất nhiều sản phẩm khác nhau

Từ một con dê, con người có thể thu được sữa, thịt, lông, da, vải nỉ angora và len casmia. Trung bình mỗi con dê có thể sản xuất ra được khoảng từ 2-3 lít sữa mỗi ngày. Trong khi đó, mỗi con dê Angora có thể sản xuất ra được khoảng 1,8 kg lông mỗi năm còn loài dê cashmere thì có thể sản xuất được khoảng 450 gram lông mỗi năm.

Theo Tri thức trẻ

Xem thêm các bài viết cùng chủ đề với bài viết (phía trên):

Năm Mùi nói chuyện Dê